10/02/2025
Tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng Ozone, Chính phủ yêu cầu: Đến năm 2030, ngành Xây dựng phải giảm 74,3 triệu tấn CO2 tương đương (chiếm 13% so với tổng lượng giảm phát thải) đối với quá trình công nghiệp và sử dụng năng lượng trong sản xuất vật liệu xây dựng, tòa nhà. Lĩnh vực xây dựng công trình có liên quan chặt chẽ với nhiều khâu. Bởi vậy, việc phát triển công trình xanh sẽ thúc đẩy các chuỗi cung ứng vật liệu, thiết bị cũng như nguồn nhân lực tư vấn quy hoạch, thiết kế, xây dựng theo hướng đáp ứng các tiêu chuẩn xanh.
Báo cáo tổng quan thị trường công trình xanh Việt Nam 2024 do hệ thống chứng nhận Edge và Tổ chức tài chính quốc tế IFC, thành viên của Ngân hàng thế giới (World Bank) phát hành cho thấy: Số lượng công trình đạt chứng nhận xanh ở Việt Nam trong 14 năm qua liên tục tăng. Đặc biệt, năm 2024 ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ với 163 công trình, gấp hơn 2 lần so với năm 2023 và gấp 3 lần so với năm 2022. Sự phát triển này phản ánh phần nào xu hướng quan tâm đến yếu tố BVMT tại Việt Nam.
Đến nay, Việt Nam đã có 559 công trình với 13,6 triệu m2 diện tích sàn được chứng nhận xanh. Trong đó, Chứng chỉ EDGE (Excellence in Design for Greater Efficiencies) chiếm tỷ lệ lớn nhất (41,80%) tổng số lượng công trình xanh. Tiếp đó là Chứng chỉ LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) và chứng nhận Green Mark. Cụ thể, TP. Hồ Chí Minh là địa phương có diện tích sàn đạt chứng nhận xanh cao nhất, với 3,406,387 m2, tiếp đó là Hà Nội với 2,161,328 m2, Bình Dương với 1,589,517 m2 sàn xây dựng. Bắc Ninh, Hải Phòng xếp thứ 4 và 5 với diện tích sàn đạt chứng nhận xanh là 848.249 m2 và 844.632 m2.
Xếp hạng theo tỉnh thành, TP. Hồ Chí Minh là địa phương đứng đầu về diện tích được chứng nhận xanh trong năm 2024, với 3,4 triệu m2 sàn, tiếp sau là thành phố Hà Nội, các tỉnh Bình Dương, Bắc Ninh, Hải Phòng, Hưng Yên, Đồng Nai, Hà Nam, Long An và Bình Định. Chỉ riêng 3 địa phương dẫn đầu đã chiếm hơn một nửa ổng diện tích sàn đạt chứng nhận Xanh tại nước ta.
Theo tính toán của IFC, các công trình xanh sẽ tiết kiệm cho chủ đầu tư từ 20 - 40% chi phí vận hành mỗi tháng nhờ thiết kế thông minh, quy trình vận hành được tính toán kỹ. Nhờ vậy, công trình xanh của chung cư còn giúp người sử dụng tiết kiệm nhiều chi phí sinh hoạt từ điện, nước tới các dịch vụ công cộng khác... Loại hình chung cư xanh vẫn đóng góp vào tăng trưởng hàng năm của thị trường công trình xanh tại Việt Nam, nhưng đang có dấu hiệu sụt giảm trong khoảng 4 năm gần đây do các tác động tiêu cực và ảnh hưởng chung lên thị trường bất động sản. Tuy nhiên, Báo cáo của IFC cũng ghi nhận chung cư xanh đang trên đà phục hồi với diện tích sàn chung cư xanh năm 2024 (khoảng 541.570 m2), xấp xỉ mức đỉnh vào các năm 2019 và 2020.
Năm 2024 cũng chứng kiến quy mô các dự án văn phòng đạt chứng nhận Xanh nhiều nhất từ trước tới nay. Trong khi đó, loại hình công trình bán lẻ bắt đầu gây chú ý trong 2 năm qua khi các chuỗi bán lẻ đang tìm cách xanh hóa các dự án của mình. Tương tự là loại hình công trình giáo dục với sự gia tăng của các dự án trường học xanh, đại học xanh tại Việt Nam tiếp cận các chứng nhận công trình xanh. Loại hình công trình lưu trú, nghỉ dưỡng xanh vẫn giữ mức tăng ổn định và đều đặn trong 4 năm gần đây.
Theo các chuyên gia, sự gia tăng công trình xanh là tín hiệu đáng mừng. Vấn đề đặt ra hiện nay là Việt Nam chưa ban hành văn ban quy phạm pháp luật về một bộ tiêu chí đánh giá công trình xanh thống nhất, mà chủ yếu đang vận dụng các bộ công cụ quốc tế.
Nguyễn Gia Thọ
