26/04/2018
Ban chấp hành của UNESCO vừa chỉ định thêm 13 Công viên địa chất mới cho các thắng cảnh thể hiện sự đa dạng về địa chất, trong đó có Công viên Địa chất Non nước Cao Bằng của Việt Nam.
Cao Bằng, Việt Nam
Công viên Địa chất Non nước Cao Bằng có diện tích hơn 3275 km2, nằm trên địa bàn của 9 huyện Đông Bắc Việt Nam, với các dạng địa hình, cảnh quan đá vôi hết sức phong phú, đa dạng, như: tháp, nón, thung lũng, hang động, hệ thống hồ-sông-hang ngầm liên thông... Tất cả cùng minh chứng cho lịch sử phát triển địa chất phức tạp, kéo dài đến hơn 500 triệu năm ở vùng đất này.
Bán đảo Izu, Nhật Bản
Công viên địa chất Izu Peninsula nằm ở phía Đông Nam của đảo Honshu. Đây là nơi giao cắt duy nhất của hai vòng cung núi lửa đang hoạt động. Izu đã chứng kiến và trải qua nhiều thảm họa thiên nhiên, như núi lửa, động đất và sóng thần, điều này đã góp phần vào niềm tin của người dân nơi đây khi thờ phụng các vị thần được cho là thống trị các thế lực tự nhiên. Chính quyền địa phương đã cho xây dựng hơn 90 ngôi đền rải rác khắp Công viên địa chất trên bán đảo Izu.
Khu Mudeungsan, Hàn Quốc
Công viên địa chất khu vực Mudeungsan nằm bao quanh núi Mudeung. Ngọn núi từ lâu đã đóng một vị trí quan trọng trong thế giới tâm linh của người Jeollanam-do. Sự thu hút chính của Công viên quốc gia Mudeungsan là những vách đá Jueangjeolli. Các cột hình trụ trông giống như chúng được trạm khắc bằng tay có tuổi đời đã gần trăm triệu năm. Trong khi leo dốc thưởng lãm cảnh đẹp của Mudeungsan, du khách có cơ hội được thấy nhiều phiến đá cổ và một ngôi chùa lớn mang kiến trúc Hàn đặc trưng.
Rinjani Lombok, Inđônêxia
Đảo Lombok nằm trong quần đảo Sunda Kecil, nằm giữa Bali và Sumbawa. Cao 3726 m, núi Rinjani là một trong những núi lửa hoạt động mạnh nhất ở Inđônêxia. Sự đa dạng của di sản văn hóa được phản ánh trong các tòa nhà như đền thờ và nhà thờ Hồi giáo cổ.
Famenne-Ardenne, Bỉ
Ba khu vực đặc trưng của Công viên địa chất Famenne-Ardenne bao gồm: Famenne ở phía Bắc với chất nền schistose; Ardennes, về phía Nam, là khu vực cao nguyên rộng lớn chủ yếu bao gồm các đá sa thạch; nằm giữa chính là Calestienne với một nền đá vôi bị phong hóa. Đá vôi của khu vực này mang tính biểu tượng và sự phát triển địa chất của nó, với sự biến mất và tái xuất hiện các con sông, hố và hang động đáng chú ý.
Percé, Canađa
Công viên địa chất Percé ở Canađa là trung tâm của chuỗi núi Appalachiandọc theo phía đông Bắc Mỹ. Sự hình thành núi và các sự kiện magma và kiến tạo của khu vực liên kết với việc mở rộng Đại Tây Dương trong thời kỳ kỷ Jura và kỷ Phấn trắng (khoảng 150 triệu năm trước). Trong hai mươi nghìn năm qua — kỷ băng hà cuối cùng — phân khúc Quebec của chuỗi này đã được dưới tác động của sự ăn mòn của các yếu tố băng giá đã tạo nên cảnh quan hình dạng hiện tại của vùng đất này. Lãnh thổ này là nơi sinh sống của nhiều hệ sinh thái có hệ động vật và thực vật đa dạng.
Guangwushan-Nuoshuihe, Trung Quốc
Công viên địa chất Guangwushan-Nuoshuihe nằm ở TP. Bazhong, tỉnh Tứ Xuyên. Công viện tọa lạc ở ngã ba của phía Nam vành đai Orogenic (dãy Qinling) và dãy Yangtze, khu vực này có các cảnh quan thiên nhiên như địa hình đá vôi và kiến tạo, thác nước và ao hồ. Đây là một địa điểm quan trọng để phân tích sự phát triển địa chất của các lưu vực ngoại vi, vì vị trí của nó nằm trong vùng chuyển tiếp giữa các vùng đất đá vôi phía nam và phía bắc. Đường cổ Micang nổi tiếng 2.000 năm tuổi, kết nối Thiểm Tây và Tứ Xuyên, là nơi ghi dấu các nền văn hóa của các triều đại khác nhau, tạo nên sự đa dạng văn hóa nơi đây.
Huanggang Dabieshan, Trung Quốc
Công viên địa chất Huanggang Dabieshan nằm ở tỉnh Hồ Bắc, phía đông Trung Quốc, thể hiện sự phát triển địa chất của khu vực, đặc biệt là sự va chạm giữa các mảng kiến tạo của Bắc Trung Quốc và sông Dương Tử.
Beaujolais, Pháp
Địa chất phức tạp của Beaujolais, được hình thành hơn 500 triệu năm, tạo nên sự đa dạng về phong cảnh, môi trường sống tự nhiên và đá xây dựng được sử dụng trong xây dựng địa phương. Di sản địa chất và lịch sử của Beaujolais đã ảnh hưởng đến cuộc sống và văn hóa của cư dân lãnh thổ này.
Ciletuh-Palabuhanratu, Inđônêxia
Công viên địa chất Ciletuh-Palabuhanratu tọa lạc ở Tây Java, được đặt tên theo sông Ciletuh và Palabuhanratu (cảng Queen), ám chỉ đến truyền thuyết về một nữ hoàng biển Nam được cho là người giám hộ của vùng đất này. Những tảng đá lâu đời nhất trong Công viên địa chất được hình thành bởi quá trình tuyển sinh giữa các tấm kiến tạo Á-Âu và Ấn Độ Dương.
Conca de Tremp Montsec, Tây Ban Nha
Công viên địa chất Conca de Tremp Montsec nằm ở phía đông bắc Tây Ban Nha, gần biên giới của Pháp và Andorra, được đặc trưng bởi một tập hợp các dãy núi và lưu vực theo hướng Đông-Tây. Các di sản thiên nhiên phong phú của sườn phía nam của dãy núi Pyrenees được quốc tế công nhận như một phòng thí nghiệm tự nhiên cho trầm tích, kiến tạo, địa động lực bên ngoài, cổ sinh vật học, quặng và đất. Khu vực chính là phần đại diện rất rộng về sự tiến hóa của sự sống trên Trái đất và bao gồm các địa điểm từ Permian đến Palaeogene: hóa thạch của động vật có xương sống, động vật không xương sống và thực vật.
Ngorongoro Lengai, Tanzania
Một trong những đặc điểm quan trọng nhất của Công viên địa chất Ngorongoro Lengai là miệng núi lửa Ngorongoro, nơi có sự đa dạng động vật hoang dã tuyệt vời, như voi, tê giác đen, sư tử, gazelles và các động vật có vú lớn khác cùng tồn tại với con người.
Satun, Thái Lan
Công viên địa chất Satun được biết đến như một nơi yên bình của vẻ đẹp tự nhiên tuyệt vời. Nhiều nền văn hóa và nhóm, bao gồm cả Phật tử, người Hồi giáo, Kito và các nhóm nhỏ hơn, như Semung hoặc Maniq và Urak Lawoi (hoặc Chao le bằng tiếng Thái), sống ở đây với nhau trong sự hài hòa. Công viên này được biết đến như là vùng đất của hóa thạch Palaeozoic do sự phong phú và sự xuất hiện đáng kể của hóa thạch bao gồm trilobites, brachiopods, stromatolites, conodonts, graptolites, tentaculites và nautiloids.
Phạm Văn Ngọc
