Nghiên cứu xây dựng tiêu chí và phương pháp đánh giá hàng hóa các bon thấp tại Việt Nam

15/09/2015

   Bài báo đề xuất phương pháp đánh giá hàng hóa các bon (HHCB) trên cơ sở sử dụng các tiêu chí gián tiếp dựa vào công nghệ thực tế tốt nhất (BAT) thay cho phương pháp tính toán trực tiếp “dấu chân các bon” tốn nhiều thời gian và chi phí. Các tiêu chí gián tiếp được lựa chọn để tính toán chỉ số đánh giá HHCB gồm tiêu thụ năng lượng, nước, phát thải chất thải rắn, chất thải nguy hại (CTNH), tiêu thụ các nguyên vật liệu. Chỉ số đánh giá HHCB (CPI) là tổng điểm tương đối của các tiêu chí (Ei). Xếp hạng hàng hóa theo chỉ số đánh giá HHCB thành 5 bậc: Rất cao, cao, trung bình, thấp và rất thấp. Bài báo cũng trình diễn 3 ví dụ tính toán chỉ số đánh giá HHCB cho mặt hàng giấy tẩy trắng dựa trên hệ thống 13 tiêu chí tiêu thụ/phát thải theo BAT.   This paper proposes criteria and methodology for assessing low carbon products using Best Available Techniques (BAT) instead of the “Carbon footprint” criteria, which require much more time and money. Indirect criteria selected for assessing carbon products include energy consumption, water use, solid and hazardous waste generation and raw material demands. Carbon product index (CPI) is a sum of the relative marks of the criteria (Ei). Classification of products based on the carbon product evaluation index consists of five grades: very high, high, medium, low and very low. The paper also demonstrated three calculation cases of carbon product evaluation index for the bleaching paper, based on 13 criteria of material consumption and waste generation related to BAT. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ    Ngày 5/12/2011, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2.139/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, trong đó mục tiêu liên quan đến khí nhà kính (KNK) là “phát triển nền kinh tế các bon thấp, Tăng trưởng xanh trở thành xu hướng chủ đạo trong phát triển bền vững; Giảm nhẹ phát thải KNK và tăng khả năng hấp thụ KNK trở thành chỉ tiêu bắt buộc trong phát triển kinh tế - xã hội”.    Để đạt được mục tiêu phát triển nền kinh tế các bon thấp, cần sản xuất các sản phẩm các bon thấp. Để xác định một hàng hóa có thuộc loại các bon thấp hay không cần phải tính tổng khối lượng KNK thải ra trong suốt chu trình của một sản phẩm từ sản xuất, sử dụng, thải bỏ trên một đơn vị sản phẩm hay “dấu chân các bon”. Trong thời gian qua cũng có một số công trình nghiên cứu tại Việt Nam về tính phát thải KNK. Tuy nhiên, việc tính toán định lượng tổng phát thải KNK hay “dấu chân các bon” cho hàng hóa đòi hỏi nhiều thời gian và kinh phí. Để phù hợp với điều kiện Việt Nam có thể sử dụng một số tiêu chí gián tiếp tương tự như tiêu chí nhãn sinh thái, nhãn xanh, nhãn tiết kiệm năng lượng, ISO 14001, tiêu chí BAT.    Bài báo trình bày về các tiêu chí gián tiếp, tiêu chuẩn đánh giá HHCB dựa vào thông số BAT, phương pháp tính toán chỉ số đánh giá HHCB, phương pháp xếp hạng hàng hóa theo chỉ số đánh giá HHCB thành 5 bậc: rất cao, cao, trung bình, thấp và rất thấp.  Phùng Chí Sỹ Trung tâm Công nghệ Môi trường (ENTEC) Doãn Công Khánh Trung tâm Thương mại và Môi trường (Toàn văn đăng trên Tạp chí Môi Trường số 5/2015)