03/06/2025
Ngày 3/6/2025, tại Hà Nội, Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức “Họp tham vấn Dự thảo QCVN về khí thải xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy và lộ trình áp dụng”. Cuộc họp nhằm thu thập ý kiến đóng góp từ các cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan về nội dung Dự thảo, đồng thời đánh giá tính khả thi trong quá trình triển khai thực tế.
Cuộc họp có sự tham gia của đại diện các Bộ, ngành: Xây dựng, Công Thương, Y tế, Công an; cùng đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng thuộc 14 tỉnh, thành phố phía Bắc; các hiệp hội, chuyên gia, nhà khoa học…
Phó Cục trưởng Cục Môi trường Lê Hoài Nam phát biểu tại cuộc họp tham vấn
Hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường không khí tại Việt Nam nói chung và một số đô thị lớn nói riêng có xu hướng gia tăng, chủ yếu tập trung vào ô nhiễm bụi, đặc biệt là bụi mịn PM2.5. Diễn biến ô nhiễm không khí trên toàn quốc có tính quy luật về mặt thời gian (“mùa” ô nhiễm không khí, mang tính thời điểm trong ngày) và có chiều hướng gia tăng cả về không gian và thời gian tại các thành phố, đô thị lớn như Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh. Một số khu vực trong nội thành Hà Nội, chất lượng không khí đã ở mức kém và xấu, giá trị PM2.5 đã vượt QCVN, có thể ảnh hưởng đáng kể tới sức khỏe của con người, đặc biệt là nhóm người nhạy cảm.
Một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí là hoạt động giao thông vận tải, trong đó có hoạt động của các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, mô tô, xe máy đang lưu hành. Kết quả nghiên cứu của một số chuyên gia môi trường cho thấy tỷ lệ đóng góp ô nhiễm bụi từ hoạt động giao thông vận tải giao động trong khoảng từ 20%-60%.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Lê Hoài Nam cho biết, hiện nay, thực hiện kiểm soát khí thải đối với các phương tiện giao thông đường bộ, Việt Nam đang thực hiện theo Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg ngày 28/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu. Tuy nhiên, để tăng cường kiểm soát khí thải từ phương tiện giao thông, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng lộ trình áp dụng quy chuẩn mới, thay thế các quyết định cũ, với mục tiêu nâng cao hiệu quả kiểm soát khí thải, nhất là tại các địa phương có mật độ phương tiện lớn và tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng.
Theo Dự thảo, thời gian kiểm định khí thải chính thức sẽ được lùi lại so với Dự thảo trước, nhằm tạo thêm thời gian chuẩn bị cho người dân và các địa phương, nhưng với Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nhiều quy định sẽ được siết chặt hơn. Đặc biệt, từ ngày 1/1/2030, tất cả xe máy và xe gắn máy lưu thông tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ phải đạt ít nhất Mức 2 về khí thải. Cụ thể, thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ được lùi đến ngày 1/7/2027, chậm hơn 6 tháng so với lộ trình đưa ra trước đó. Các đô thị lớn khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế sẽ triển khai từ ngày 1/7/2028. Đối với các tỉnh, thành phố còn lại, thời điểm áp dụng quy định kiểm định khí thải vào ngày 1/7/2030, tuy nhiên, các địa phương được chủ động điều chỉnh sớm hơn, tùy theo điều kiện thực tế.
Dự thảo cũng phân định rõ các mức khí thải áp dụng theo năm sản xuất của phương tiện. Cụ thể với xe mô tô sản xuất trước năm 2008 sẽ áp dụng Mức 1; Xe mô tô sản xuất từ 2008 đến 2016 sẽ áp dụng Mức 2. Đối với xe mô tô sản xuất từ 2017 đến 30/6/2026 sẽ áp dụng Mức 3; Xe mô tô sản xuất sau ngày 1/7/2026 áp dụng Mức 4. Đối với xe gắn máy trước năm 2016 sẽ áp dụng Mức 1; từ năm 2017 đến 30/6/2027 sẽ áp dụng Mức 2; từ ngày 1/7/2027 trở đi áp dụng Mức 4...
Đồng thời, Dự thảo nêu rõ vai trò chủ trì và phối hợp của các Bộ/ngành. Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện và nghiên cứu nâng cao tiêu chuẩn khí thải trong tương lai. Bộ Xây dựng giữ vai trò kiểm tra, chứng nhận và giám sát các cơ sở kiểm định khí thải. Đồng thời, bộ này cũng sẽ quy định dấu hiệu nhận biết phương tiện đạt các mức khí thải khác nhau, tạo cơ sở cho việc quản lý lưu thông tại các khu vực đô thị khác nhau. Bộ Công Thương có trách nhiệm bảo đảm nguồn cung nhiên liệu phù hợp với tiêu chuẩn khí thải mới. Bộ Công an sẽ phối hợp trong việc chia sẻ dữ liệu kiểm định và hỗ trợ công tác giám sát thực thi...
Toàn cảnh cuộc họp
Tại cuộc họp, các đại biểu đã có nhiều ý kiến góp ý nhằm hoàn thiện Dự thảo các QCVN và lộ trình áp dụng về khí thải đối với xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông để các quy định này khi ban hành có tính khả thi cao, sớm đi vào thực tiễn cuộc sống, đồng thời thuận tiện cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện, giúp giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí do khí thải gây ra, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống. Khi được áp dụng, lộ trình này tạo cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện không đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải, thúc đẩy việc chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện với môi trường. Việc áp dụng lộ trình cũng nhằm thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời hỗ trợ phát triển giao thông đô thị bền vững, hiện đại theo định hướng chiến lược quốc gia. Đây cũng là bước đi cần thiết nhằm tiến tới xây dựng hệ thống giao thông bền vững và phát triển đô thị xanh trong tương lai.
Hồng Nhung
